CHP Milletvekili Toprak: Geniş kitlelerin konut sahibi olması olanaksız hale geldi

CHP Milletvekili Toprak'ın açıklamaları şöyle:

MB’nin Eylül 2021 konut fiyat artışı ve metrekare başına konut birim maliyet endeksleri geniş kitlelerin konut sahibi olmasının olanaksız hale geldiğini gösteriyor. Yakın gelecekte ‘evsizler ordusunun’ hızla büyüyeceği ve sosyal yaraların artacağı gözleniyor. Konut metrekare birim maliyeti 5 bin TL’ye yükselirken, konut fiyat endeksindeki artış bazı bölgelerde 2 kata, kıyı illerinde 3 kata yaklaşmış bulunuyor.

Merkez Bankası’nın 2017 yılını baz alarak (2017=100) 4 yıldan bu yana yayınladığı konut fiyat endeksinin Eylül 2021 verileri günümüz ekonomik koşullarında ülkedeki geniş kesimlerin konut sahibi olmasının tamamıyla hayale dönüştüğünü ve olanaksızlaştığını gösteriyor.

MB verilerine göre, Eylül ayında konut fiyatları geçen yıla göre yüzde 35,5, bir önceki aya göre ise yüzde 3,5 yükseldi. Tüketici enflasyon artışının ekim ayı itibarıyla resmi TÜİK verisiyle yüzde 19,86 olduğu göz önünde tutulduğunda konutlardaki fiyat enflasyonu artışı iki katına yakın yükselmiş.

Dolayısıyla konut sahibi olmak yüzde 15’e düşürülen faizler karşısında bankalarda TL mevduat sahibi olarak elde edilecek getirinin iki katından fazla kazanç sağlayan bir yatırıma dönüştü. Covid-19 döneminde özellikle kıyı şehirlerinde artan konut talebi fiyatların bu bölgelerde hızla yükselmesini tetiklemiş görünüyor. 2021’de salgın etkisine yükselen enflasyon da eklenince kıyı kentlerdeki il ve ilçelerde konut fiyat artışları Ankara-İstanbul gibi büyük şehirleri yakaladı ve bazı bölgelerde geçti.

MB konut fiyat endeksinin baz yılının 2017 olduğu, diğer deyişle bu yıla ait fiyatların 100 kabul edildiği düşünüldüğünde Eylül 2021 itibarıyla 4 yılda ülke genelinde ortalama konut fiyat endeks artışı yüzde 198,8 oldu. Bu oran dört yılda konut fiyatlarının iki kata yakın arttığını gösteriyor. Diğer deyişle bugün bir ev almak isteyen kişi aynı konuta 2017’dekinin iki misli fiyat ödemek zorunda.

İller ve bölgeler itibarıyla MB verilerine bakıldığında konut fiyatlarının en hızlı yükseldiği bölge Aydın-Muğla-Denizli. Bu bölgede konut fiyatları 2017 bazlı endekse göre Eylül 2021 itibarıyla yüzde 264,2 yükselerek bir anlamda üç katına yaklaşmış.

Bu bölgeyi yüzde 247,9 ile Antalya-Burdur-Isparta bölgesi izlerken büyükşehirler arasında son 4 yılda en yüksek artış yüzde 108,2 ile İzmir’de gözleniyor. Konut fiyat endeksi artışları 2017 bazlı hesaplamaya göre Ankara’da yüzde 85,9, İstanbul’da ise yüzde 70 düzeyinde.

Gerek konut fiyat artışları gerekse konut metrekare birim maliyet artışları dikkate alındığında ortalama 90 metrekarelik bir konutun maliyeti 450 bin TL düzeyinde.

✓ Buna konutun bulunduğu semt, vergiler, müteahhit kârı vb. eklendiğinde ortalama bir konut fiyatı en az 650-900 bin TL arasında. Üstte endeks artışlarını aktardığım iller bazında ise bu fiyatlar otomatik şekilde en az 1 milyon 200-1 milyon 500-2 milyon arasına yükseliyor.

Bu fiyatlarla alt ve orta gelir düzeyine sahip geniş kesimlerin konut sahibi olması, insanca yaşayabileceği bir eve sahip olması olanaksız. Konut kredilerinde (ipotekli konut satışı) gerçekleşen sert düşüşlere bakıldığında yükselen enflasyon, artan kurlar ve eksiye düşen alım gücü nedeniyle konut kredisi taksitlerini ödeme gücüne sahip kesim hızla daralıyor. Buna karşılık kurlardaki yükselişle yabancılar için en lüks konutları satın almak ucuz ve basit hale geliyor. Son bir yılda 250 bin dolar asgari limitle T.C. vatandaşlığı karşılığı yabancılara yapılan konut satışlarındaki patlama bunu gösteriyor.

Öyle ki Türk vatandaşları için artık hayale ve imkânsıza dönüşen konut sahibi olmak, yabancılar içinse bir yıl öncesine kıyasla aynı parayla 2 konut alabilme gücüne dönüştü. Kiralardaki hızlı yükseliş dikkate alındığında yakın gelecekte ülkemizde bir evsizler ordusunun oluşması, ciddi sosyal yaralar açılması göz ardı edilmemeli!